Ruim tweeduizend jaar geleden, nog voordat de Romeinen over Israël heersten, werd Israël overheerst door de (Seleucidische) Grieken. De Grieken onderdrukten Joden vanwege hun geloof. Ze ontheiligden de tempel en gingen zelfs zover dat ze een varken offerden op het altaar in de Beet Mikdasj (de tweede tempel). Een varken, een onrein dier. Voor veel Joden was dit de druppel…
Tijdens de overheersing door de Grieken, in 167 voor de gewone jaartelling, was Mattitjahoe een opstand begonnen. De Griekse koning Antiochus IV Epiphanes had opgedragen dat de Joden moesten offeren aan Zeus.
De koning droeg beambten op om toe te zien dat dit zou gebeuren. In Modeïn, waar Mattitjahoe woonde, vroegen de beambten hem of hij wilde offeren. Mattitjahoe, zelf priester uit de familie van de Hasmoneeën, weigerde. Toen iemand anders uit Modeïn wel bereid was een offer te brengen, doodde hij deze persoon en de beambten. Mattitjahoe en zijn zonen trokken zich daarna terug in de woestijn en riepen Joden op om de Tora na te leven. De Makkabeese opstand was geboren.
Twee jaar na de geboorte van de opstand, stierf Mattitjahoe en nam zijn zoon Jehoeda het leiderschap over. Onder de leiding van Jehoeda werden steeds meer gebieden heroverd en bereikten ze uiteindelijk Jeruzalem. Na een bloedige strijd overwonnen ze!
Toen Jehoeda en zijn mannen de tempelberg opkwamen, zagen ze de ravage die was aangericht door de Grieken. De tempel moest hersteld en opnieuw ingewijd worden. De grote menora die in de tempel stond, was omgegooid en moest weer rechtop worden gezet.
Toen de priesters de menora wilden aansteken, merkten ze dat er geen oliekruiken meer waren. Uiteindelijk vond men er nog een met daarin genoeg olie voor een dag. De menora werd aangestoken met deze olie en de tempel werd opnieuw ingewijd. De volgende dag was er nog steeds genoeg olie en bleef de menora branden. Dit ging acht dagen door. Een groot wonder had plaatsgevonden!
De wijzen van die generatie hebben vervolgens vastgesteld dat deze acht dagen, die beginnen op de 25ste van de maand kislew, herinnerd moeten worden als dagen van blijdschap en lof aan Hasjeem. Vandaar dat de chanoekia aangestoken moet worden elke avond bij de ingang van een huis om het wonder van Chanoeka bekend te maken!
Heb je geen chanoekia, maar zou je wel graag bij het aansteken van de kaarsen willen zijn om het wonder van de menora te vieren? In deze periode zijn er in heel Nederland plekken waar de chanoekia wordt aangestoken. In Rotterdam kan je er ook bij zijn. Op donderdag 28 november om 18.30 uur op het Schouwburgplein. Chanoeka Sameach!
