Blogserie: De Dode Zee-rollen
- Een introductie
- Nederandse vertaling en Oxford University
- Vondst van de rollen in 1947
- Vondst van de rollen in 1947 (vervolg)
- Qumran en de Dode Zee-rollen
- De Qumranbibliotheek
- De identiteit van de Qumrangemeenschap
- Zeloten en martelaarschap
- De identiteit van de Qumrangemeenschap (2)
- De Dode Zee-rollen en de huidige Tenach
Tot slot nog de relatie tussen de rollen en de Tenach.
Vaak wordt mij gevraagd of er verschillen zijn tussen de huidige Bijbelboeken die in de Hebreeuwse Bijbel staan en de Bijbelboeken die bij Qumran zijn gevonden. Het antwoord is zowel ja als nee.
Vandaag gebruiken alle Joden de Masoretische Tekst (MT), wat komt van het Hebreeuwse woord voor traditie. Desondanks waren er in de Tweede Tempelperiode diverse versies van Bijbelboeken in omloop. De meeste verschillen tussen deze versies en de huidige Bijbelboeken zijn vaak klein maar soms wel significant.
Pas na de vernietiging van de Tempel, samen met de kostbare bibliotheek die eveneens bij deze dramatische gebeurtenis in vlammen is opgegaan, werd er een canon vastgesteld: de Tenach. Rabbi Zakkai verkreeg toestemming van de Romeinse keizer Vespasianus om in Javne een school op te zetten (Gitien 56b). Hier in Javne werd de Tenach gecanoniseerd.
Josephus lijkt echter al een melding te maken van een reeks boeken welke als ‘heilige geschriften’ werden aangeduid (Tegen Apion 1.8:38-41). Tevens zien wij vanuit de Talmoedische tradities rondom Javne niet zozeer het vaststellen van de boeken binnen de canon maar het idee dat rabbijnen binnen het Sanhedrien te Javne keken of er een status quo onderling was over welke boeken gezien moesten worden als ‘Heilige Geschriften’. Eveneens werden er inhoudelijke, theologische vraagstukken in Javne behandeld. Men moet hier denken aan vraagstukken zoals rondom het boek Roet. De Moabitische vrouw die bij haar schoonmoeder komt wonen maar waar Debariem 23:3 zegt: ‘Een Ammoniet, noch een Moabiet mag in de gemeenschap van de Eeuwige komen.’ Dit soort theologische vraagstukken werden in Javne behandeld (BT. Meg. 7a).
De reden waarom er gekeken moest worden naar een status quo was omdat het Judaïsme aan het einde van de Tweede Tempelperiode sterk verdeeld was geraakt in diverse religieuze groeperingen. Ondanks dat eenheid in de strijd tegen Rome van groot belang was, vochten deze groeperingen een verbitterde strijd juist tegen elkaar. In de nadagen van de Joodse opstand moest opnieuw de eenheid gevonden worden; Javne zou deze cruciale rol vervullen. In Javne moest een einde worden gemaakt aan de ketterse sektes die het land verdeelden en waardoor de Tempel vernietigd werd. Om deze reden werd het birkat haminim geschreven (de zegen tegen de ketterijen) naar verluidt door Sjmoeëel Hakatan. Andere religieuze groeperingen konden op deze manier makkelijker geïdentificeerd worden omdat zij dit gebed niet mee konden zeggen.
Door het vaststellen van deze canon en het oplossen van religieuze vraagstukken werden in het vervolg alleen deze teksten nog door kopiisten overgeschreven. Omdat de Dode Zee-rollen kopieën bevatten van proto-Masoretische teksten geven zij ons inzicht in de ontwikkeling die de Hebreeuwse Bijbel en de Joodse halacha heeft doorgemaakt. Dit gegeven draagt bij aan het belang van de Dode Zee-rollen en hierdoor hebben de Dode Zee-rollen een prominente rol in de Bijbelwetenschap.
De rollen bieden ons namelijk een uniek inzicht in een periode van Joodse geschiedenis vanuit Joods perspectief. De rollen kennen tevens geen rabbinaal of kerkelijk censuur waardoor zij ons direct 2000 jaar terug de tijd in brengen. Momenteel genieten de Dode Zee-rollen de positie van een van de meest populaire Bijbalgerelateerde onderwerpen voor studie te zijn. De Dode Zee-rollen zijn momenteel, dankzij de publicatie van de rollen, springlevend en gaan komende decennia nog vele mooie studies opleveren!
