We lezen hoe Abraham, na het overlijden van zijn vrouw Sara, zijn bediende op pad stuurt om een geschikte vrouw te vinden voor Jitschak. Het laatste wat Abraham wil is dat zijn zoon trouwt met een meisje ‘uit de buurt’. Die ‘buurt’ was het land Kanaän, vol met afgoderij.
וְאַשְׁבִּיעֲךָ–בַּיהוָה אֱלֹהֵי הַשָּׁמַיִם, וֵאלֹהֵי הָאָרֶץ: אֲשֶׁר לֹא-תִקַּח אִשָּׁה, לִבְנִי, מִבְּנוֹת הַכְּנַעֲנִי, אֲשֶׁר אָנֹכִי יוֹשֵׁב בְּקִרְבּוֹ
Hij zei tegen hem: ‘Zweer mij bij de Eeuwige, de God van de hemel en de aarde, dat je voor mijn zoon geen meisje zal uitzoeken uit dit land Kanaän waar ik woon.’
– Beresjiet 24:3
Maar we weten dat ook de familie van Abraham afgodendienaren waren. Dus waarom moest de dienaar van Abraham zo ver reizen om een vrouw te zoeken voor Jitschak? Qua geloofsovertuiging zou het verschil niet zo groot moeten zijn geweest, afgoderij was in elke regio in die tijd de norm.
Een mogelijk antwoord op deze vraag, is de test die de bediende van Abraham bedacht om een geschikte vrouw voor Jitschak te vinden. Hij bedenkt namelijk het volgende:
וְהָיָה הַנַּעֲרָ, אֲשֶׁר אֹמַר אֵלֶיהָ הַטִּי-נָא כַדֵּךְ וְאֶשְׁתֶּה, וְאָמְרָה שְׁתֵה, וְגַם-גְּמַלֶּיךָ אַשְׁקֶה–אֹתָהּ הֹכַחְתָּ, לְעַבְדְּךָ לְיִצְחָק, וּבָהּ אֵדַע, כִּי-עָשִׂיתָ חֶסֶד עִם-אֲדֹנִי
Ik zal tegen één van de meisjes zeggen: ‘Wil je mij wat water uit je kruik laten drinken?’ Als ze mij dan antwoordt: ‘Drink, en ik zal ook uw kamelen te drinken geven,’ dan weet ik dat U háár aanwijst als vrouw voor Izaäk. Dan weet ik dat U goed wil zijn voor mijn heer.
– Beresjiet 24:14
De dienaar van Abraham zoekt met deze test een vrouw die graag geeft aan een vreemde en compassie heeft met dieren. Kennelijk is het deze karaktereigenschap van ‘chesed’ die ontbreekt bij de meisjes in Kanaän en waarvan de dienaar weet dat dit van belang is voor Abraham en zijn nageslacht. Het Joodse volk moet, zo wist Abraham, bekend gaan worden om de ‘chesed’ die het bereid is om te geven aan de wereld. En het Joodse volk heeft ontzettend veel gegeven aan de wereld, op tal van gebieden. Met ‘chesed’ maken we de wereld beter en mooier!
