Israël
Israël is niet alleen een geografische (fysieke) plek hier op de aarde, maar het is ook het middelpunt van de aarde. Israël, Erets Jisraeel of ook wel Erets HaKodesj (Het Beloofde Land) genoemd is de navel van de aarde, het middelpunt van de aarde die G-d geschapen heeft. Ezechiël 38:12 beschrijft dan ook “[…] daar woont een volk dat uit vele volken bijeen gekomen is, dat vee en bezit verworven heeft en nu de navel van de wereld bewoont”. Dus, Israël is de navel van de wereld, het middelpunt. Jeruzalem ligt in het midden van Israël en in het midden van Jeruzalem is de plek van de Beeth Mikdasj (De Heilige Tempel) (Midrasj Tanchoema).
Dit maakt Israël ook zo bijzonder. Het is namelijk vanaf deze plek dat G-d de wereld schiep. In het midden van de Heilige Tempel bevindt zich de scheppingssteen[1]. De scheppingssteen, Eben ha’Sjtija, is de steen waarmee G-d de aarde heeft gemaakt (Midrasj Tanchoema). En het zou zomaar ook eens de steen kunnen zijn waarop Abraham zijn zoon wilde offeren of waar Jakob op ging slapen toen hij aangekomen was op ‘de plek’ (Genesis 28:10).
Israël is dus de fundering van onze wereld, het land dat G-d aan de Hebreeuwse voorvaderen gegeven heeft om er voor eeuwig te wonen en de plek waar G-d’s Sjechina voor eeuwig is (G-ds aanwezigheid).
In het begin maakte God de hemel en de aarde.
Genesis 1:1 begint met het scheppingsverhaal. G-d die de hemel en de aarde schiep. Maar waarom begint de Bijbel met deze statement? Is dat niet bekend onder iedereen? Rashi legt uit dat het te maken heeft met een zeer actueel vraagstuk waar iedereen denk ik wel bekend mee is; de Israël-Palestijnse kwestie – van wie is het land?
Vers 1 begint met de stelling dat het G-d was die de hemel en de aarde schiep, niet de mens. Dit cruciale detail schept de fundering voor een goede uitleg waarom Israël aan het Joodse volk gegeven is en niet waarom het volk het land heeft ‘ingepikt’. Het is namelijk G-d die de hemel en de aarde schiep en G-d die Erets Jisraeel aan Zijn volk gegeven heeft. De gehele aarde en het gehele universum behoort G-d toe. G-d heeft Erets Jisraeel aan het volk Jisraeel gegeven. Niet omdat zij het uitverkoren volk zijn, maar omdat G-d dit zo besloten heeft. De Midrash leert ons dat G-d de Tora aan ieder volk aanbood, maar alle volken weigerden. Behalve één: de Israëlieten. Het is vanwege deze keuze dat G-d Eretz Yisrael aan dit volk gegeven heeft. Niet door uitverkiezing, maar door “het kiezen van”. Het volk heeft Israël gekregen niet omdat ze het uitverkoren volk zijn, maar omdat ze G-d hebben geaccepteerd in hun leven.
Sta op en loop de lengte en de breedte van het land
In Genesis 13:17 is te lezen dat G-d tegen Abraham zegt: “sta op en loop de lengte en breedte van het land, omdat ik het je geven zal”. Wat houdt “loop de lengte en breedte van het land” in? Volgens de Gemara betekent “door land lopen” dat je dat betreffende stuk land zult beërven (Baba Batra 100a:6: Hij heeft het gebied verworven waarbinnen hij liep. Lopen is een effectieve daad van acquisitie.
Wat maakt Israël nou zo speciaal in vergelijking met de andere landen?
Israël, ook wel Erets Jisraeel genoemd is een bijzonder land. ‘Erets’ betekent letterlijk ‘land’- ‘Het Land van Jisraeel’. Maar waarom heet het ‘Het Land van Jisraeel’? Zit hier nog een specifieke reden achter? Jazeker, het Hebreeuwse woord voor land ‘Erets’ en het Hebreeuwse woord voor verlangen ‘ratsah’ hebben dezelfde stam. Erets Jisraeel ‘verlangt’ naar het dienen van haar Schepper (Beresjiet Rabbah 5:8). Israël is het land dat G-d gekozen heeft om als voorbeeld te zijn voor de andere landen, hier komt Abraham dan ook bij kijken.
Maar om niet al te politiek te worden wil ik een aantal dingen schetsen, die de bijzonderheid van Israël hopelijk kunnen schetsen. Israël is een prachtig land, een land van melk en honing en een land waar de lucht zo schoon is dat je er wijs van wordt (Baba Batra 158). Er zijn prachtige plekken waaronder een van de plekken waar ik afgelopen twee weken geweest ben. Tiberias, een prachtige plek bij het meer van Galilea (voor de Christelijke lezers is dit een zeer bijzondere en herkenbare plek) heeft haar naam gekregen omdat het in het midden van het land ligt (tabor) en omdat het een erg aantrekkelijk stukje land is (tobah) (Megillah 6a). Maar wat is het verschil tussen Nederland bijvoorbeeld en Erets Jisrael? Naast de ontzettend mooie (toeristische trekpleisters) plekken is Israël ook een bron van leven. Het is het land van ‘melk en honing’, dat uitgelegd kan worden als een land dat zeer vruchtbaar is (en ja, zelfs in de woestijn kun je dat zien en zelfs de uitkomst van de profetieën over de Dode zee komen langzaam van start).
Israël is het land dat onderdeel is van de driedelige gift die G-d ons gegeven heeft: Tora, Israël en de wereld die komen gaat. Israël is het beloofde land, het land dat G-d aan onze voorvaderen gegeven heeft als een eeuwige beërving.
Om dit artikel af te sluiten wil ik eindigen met שַׁ֭אֲלוּ שְׁל֣וֹם יְרוּשָׁלִָ֑ם יִ֝שְׁלָ֗יוּ אֹהֲבָֽיִךְ׃ – Bid voor vrede voor Jeruzalem, dat rust hebben wie van je houden, dat vrede heerst binnen je muren en rust in je vesting – Psalmen 122:6
Mels Visser
[1] Momenteel ligt deze onder de rotskoepelmoskee.
