Waarom ik als ben Noach het jodendom zo aantrekkelijk vind? Omdat het van mij geen geloof verlangt. Daar waar veel andere religies beginnen bij geloof, begint het jodendom bij twijfel. Je zou het jodendom daarom wat mij betreft ook wel de religie van de twijfel kunnen noemen.

Abraham

Zo zette Abraham, de vader van het jodendom, zijn vraagtekens bij de religies van zijn tijd. Toen hij veertig jaar was, kwam hij zelfstandig tot de conclusie dat het onzinnig was om sterren en beelden te aanbidden. Hij was zo succesvol in zijn argumentaties dat hij de woede van de koning over zich haalde, wiens macht afhankelijk was van deze door Abraham bij het volk ontmaskerde onzin.

Abraham kwam dankzij zijn immer sceptische houding en kritische denken, op 40-jarige leeftijd tot de erkenning van Hasjeem. Pas 35 jaar later openbaarde Hasjeem zich aan hem. Abrahams erkenning van Hasjeem was niet het resultaat van blind geloof, maar van doortastende twijfel. Voor deze volgorde van gebeurtenissen zie Rambams Misjnee Tora, Aboda Zara, hoofdstuk 1, halacha 3.

Mosjee

En jaren later, wanneer Abrahams nakomelingen Egypte verlaten, wordt van hen niet verwacht dat zij blindelings op Mosjee vertrouwen als Hasjeems profeet, zelfs niet na het zien van de tien plagen:

Waarop de Eeuwige tegen hem [Mosjee] zei: ‘Ik kom naar je toe in een donkere wolk, dan kan iedereen het horen wanneer ik met je spreek en zullen ze voor altijd vertrouwen in je hebben.’

Sjemot 19:9

Het was voor toekomstige generaties van levensbelang dat dit empirische bewijs van Mosjee als Hasjeems profeet bewaard bleef.

Wees gewaarschuwd en neem u zorgvuldig in acht, zodat u nooit vergeet wat u met eigen ogen hebt gezien, maar de herinnering daaraan levendig houdt en alles aan uw kinderen en kleinkinderen doorvertelt. Vertel ze hoe u bij de Horeb voor de Eeuwige, uw God, verscheen. […] Toen sprak de Eeuwige tot u vanuit het vuur.

Debariem 4:9-12

Mosjee wierp zichzelf dus niet op als profeet: Hasjeem nam de moeite om zelf aan de Hebreeërs, het hele volk, te vertellen dat Mosjee zijn profeet is.

Wordt de herinnering hieraan niet levendig gehouden, dan zou het jodendom vervallen van een religie van kritisch denken naar een religie van blind geloof. Dan zijn we in zekere zin teruggeworpen in de tijd, naar voor de komst van Abraham.

Twijfelen aan het jodendom

En als het jodendom een religie is van kritisch denken, dan moeten wij het jodendom zelf dus ook in twijfel trekken. Dan moeten wij dus allerlei kritische vragen gaan stellen, zoals: hoe kunnen wij weten of die nationale openbaring, die zo lang geleden plaats zou hebben gevonden, geen mythe is? Goede vraag!

Daar kan ik in een korte blogpost geen antwoord op geven. Ik zou zeggen: kom daarvoor naar de bijeenkomsten van Ohel Abraham in Rotterdam. 😉

Pin It on Pinterest

Share This